Διανύουμε την πιο σημαντική εβδομάδα της Χριστιανοσύνης και το αφιέρωμα του histore-woman δε θα μπορούσε να είναι για άλλη γυναίκα, πέρα από την πρώτη μαθήτρια του Χριστού, τη Μαρία τη Μαγδαληνή.
Η αλήθεια είναι πως έχουν ειπωθεί τόσα πολλά για εκείνη, ώστε ακόμη και η καταγραφή των βασικών στοιχείων της ζωής της δεν είναι κάτι απλό. Τα επίθετα που την προσδιορίζουν και οι συμπεριφορές που της αποδίδονται, είναι τόσο αμφιλεγόμενες μεταξύ τους, ώστε η εύρεση της πραγματικότητας είναι ζήτημα τόσο θρησκευτικής πίστης όσο και ερευνητικής αλήθειας.
Η Μαρία η Μαγδαληνή, ήταν μια έντονη προσωπικότητα, μια δραστήρια, ικανή, και εύπορη γυναίκα, της οποίας το ρόλο αποσιώπησε ένας από τους Ευαγγελιστές (Λουκάς), νόθευσε ένας Πάπας (Γρηγόριος ο Α΄) και πιθανά αδίκησε η ιστορία, τοποθετώντας την σε σενάρια συνωμοσίας και ερωτισμού. Ο ίδιος ο Χριστός την ανέδειξε σε ισότιμη με τους άντρες μαθήτριά του και η Ορθόδοξη Εκκλησία σε Ισαπόστολο. Οι περισσότεροι ακαδημαϊκοί θεολόγοι, όπως ο καθηγητής Πέτρος Βασιλειάδης, σήμερα μιλάνε για μια παρεξηγημένη προσωπικότητα, θύμα της ανδροκρατούμενης κοινωνίας η οποία εύκολα και χωρίς ιδιαίτερο έλεγχο, απέδιδε κάθε δεινό στο γυναικείο φύλο. Η αλήθεια βέβαια, είναι πως η καταγραφή της Εύας ως κύριας υπεύθυνης του προπατορικού αμαρτήματος δεν ήταν ευθύνη της κοινωνίας, αλλά αυτό είναι μια άλλη ιστορία.
Στους προχριστιανικούς αιώνες, αλλά και χρόνια μετά τη Γέννηση και τη Σταύρωση, οι γυναίκες ήταν κλεισμένες στα σπίτια τους. Στους δρόμους κυκλοφορούσαν οι ελάχιστες γυναίκες φιλόσοφοι, οι πόρνες και οι πωλήτριες των λαϊκών αγορών. Φαντάζει λοιπόν ιδιαίτερα ριζοσπαστικό για την εποχή, ο Χριστός να κυκλοφορεί περιδιαβαίνοντας τις πόλεις και τα χωριά της Ιουδαίας, έχοντας συνοδεία έναν μεγάλο αριθμό γυναικών.
Τα παιδικά χρόνια της Μαρίας της Μαγδαληνής είναι άγνωστα. Κανένας δεν μπορεί να προσδιορίσει την ηλικία που είχε όταν άκουσε τον Χριστό να κηρύττει για πρώτη φορά, αν και πιθανολογείται ότι η πρώτη τους συνάντηση έγινε στα Μάγδαλα, από όπου πήρε και το προσωνύμιό της. Η Μαρία η Μαγδαληνή έγινε η πρώτη Ευαγγελίστρια που μετέφερε στους Αποστόλους το μήνυμα της Ανάστασης.
Έκτοτε έγινε η πιο θερμή κήρυκας της Ανάστασης άλλωστε την δική της μαρτυρία και εμπειρία για τον Αναστημένο Μεσσία, διασώζουν τα ιερά Ευαγγέλια. Ταξίδεψε μέχρι τη Ρώμη όπου κήρυξε μπροστά στον αυτοκράτορα Τίτο το Χριστό και ζήτησε την τιμωρία των σταυρωτών Του. Μία από τις υποθέσεις για το βάψιμο των κόκκινων αυγών αναφέρει πως όταν ο Ρωμαίος αυτοκράτορας ενημερώθηκε για την Ανάσταση του Χριστού, τη θεώρησε τόσο απίθανη «όσο και το να βαφτούν τα αυγά κόκκινα». Η Μαρία Μαγδαληνή τότε, χρωμάτισε μερικά κόκκινα αυγά και του τα πήγε για να του επιβεβαιώσει το γεγονός. Στην ίδια οφείλεται και ο Αναστάσιμος διαλογικός χαιρετισμός “Χριστός ανέστη” – “Αληθώς ανέστη”.
Ο πρώτος που αλλοίωσε την προσωπικότητα και τη σημασία της Μαρίας, ήταν ο Ευαγγελιστής Λουκάς. Μέσα στο Ευαγγέλιο, που γράφτηκε περίπου σαράντα χρόνια μετά την Ανάσταση, υπήρχε η πρώτη αναφορά που συνέδεε τη Μαρία με μια άσωτη ζωή. Χαρακτηριστικά αναφέρει «Και ήταν οι δώδεκα μαζί Του και μερικές γυναίκες που ήταν θεραπευμένες από πνεύματα κακά και από ασθένειες, η Μαρία, που καλείται Μαγδαληνή, από την οποία είχαν εξέλθει εφτά δαιμόνια…»
Η πιθανότερη εξήγηση των επτά δαιμονίων ήταν η θεραπεία της από μία βαριά ασθένεια, ενώ η δυτική εκκλησία συνέδεσε τα επτά δαιμόνια με τα επτά θανάσιμα αμαρτήματα. Πολλοί ερμηνευτές διευκρινίζουν ότι ο Χριστός προγνωρίζοντας ότι η Μαγδαληνή θα ήταν η πρώτη που θα τον έβλεπε Αναστημένο, την καθάρισε από τις αιτίες (δαιμόνια) των επτά θανάσιμων αμαρτημάτων Η αναφορά του Λουκά στα επτά δαιμόνια και κυρίως η αντίστοιχη που γίνεται στη μεταγενέστερη προσθήκη στο Ευαγγέλιο του Μάρκου, πέντε αιώνες αργότερα, θα της αποδώσουν τον τίτλο της πόρνης. Αντίθετα, ο Απόστολος Ματθαίος στο δικό του Ευαγγέλιο, εκθειάζει τη στάση των γυναικών και τονίζει τη σημασία τους στις κορυφαίες στιγμές του Θείου Πάθους, τη Σταύρωση και την Ανάσταση.
Στα πρώτα χριστιανικά χρόνια, τόσο από θεολόγους όσο και από ιστορικούς (Κλήμης ο Αλεξανδρεύς, Τερτυλλιανός, Ωριγένης), εμφανίστηκε μία ταύτιση μεταξύ της Μαρίας της Μαγδαληνής, της Μαρία της αδελφής του Λαζάρου και της ανώνυμης αμαρτωλής γυναίκας που άλειψε με μύρο τα πόδια του Χριστού ζητώντας συγχώρεση. Η ταύτιση δημιουργήθηκε πιθανά από τον διαφορετικό τρόπο με τον οποίο περιέγραφαν ή αναφέρονταν τα Ευαγγέλια στα ίδια περιστατικά, με αποτέλεσμα να δημιουργείτε μία σύγχυση στους μελετητές.
Το αποτέλεσμα αυτής της ταύτισης επικυρώθηκε με τη σφραγίδα του Πάπα Γρηγορίου του Α’. Η Μαρία λοιπόν, η πιο αφοσιωμένη μαθήτρια του Χριστού και η οποία δεν κρύφτηκε κατά και μετά τη Σταύρωση, όπως έκαναν οι άντρες μαθητές, μετατράπηκε στην πόρνη η οποία μυράλειψε το Χριστό (μπορείτε εύκολα να το διαπιστώσετε και στις κινηματογραφικές μεταφορές). Ορισμένοι ερευνητές και θεολόγοι πιστεύουν πως και ο ίδιος ο Ρωμαίος αυτοκράτορας Κωνσταντίνος, ο οποίος αποποινικοποίησε τη χριστιανική λατρεία το 313 μ.Χ., προτιμούσε έναν "ανδρικό, μαχητικό, αρσενικό χριστιανισμό", στον οποίο ο ρόλος των γυναικών ήταν περιορισμένος σε εκείνο των "βοηθών" και μητέρων.
Οι δοξασίες των δυτικών θεολόγων για τη Μαρία Μαγδαληνή και την πραγματική σχέση της με τον Χριστό, στάθηκαν αφορμές για ποταμούς αίματος στην Μεσαιωνική Ευρώπη καθώς και έμπνευση για τη λογοτεχνία, ιστορική και μη. Το περίφημο Γκράαλ, ο ρόλος των Ναϊτών ιπποτών, ακόμη και ο ίδιος ο Da Vinci, αποτέλεσαν πρωταγωνιστές σε ιστορίες που έχουν σαν βάση ιστορικά στοιχεία, των οποίων όμως η αυθεντικότητα και η εγκυρότητα αμφισβητούνται. Η Ορδόδοξη εκκλησία ισχυρίζεται πως οι ανά τους αιώνες πολέμιοι του Χριστιανισμού, προσπαθώντας να γκρεμίσουν το ακλόνητο θεμέλιο της πίστης που είναι η Ανάσταση του Χριστού, επιδόθηκαν σ΄ ένα αδυσώπητο πόλεμο κατά της πρώτης αυτόπτου μάρτυρας της Ανάστασης. Μειώνοντας την προσωπικότητα της Μαγδαληνής και εμπλέκοντάς την σε ανήθικες συμπεριφορές και ανάρμοστες σχέσεις, ουσιαστικά επιχειρήθηκε να μειωθεί η αυθεντικότητα και η εγκυρότητα της μαρτυρίας. Όπως αντιλαμβάνεται ο καθένας, χωρίς αποδοχή της Ανάστασης δεν υπάρχει Χριστιανισμός.
Όσοι έχουν μελετήσει τα απόκρυφα Ευαγγέλια, ακόμη και το Ευαγγέλιο που θεωρείται ότι γράφηκε από την ίδια τη Μαρία τη Μαγδαληνή, συμφωνούν πως η ίδια κατείχε μια εξέχουσα θέση μεταξύ των μαθητών του Ιησού. Στο Ευαγγέλιο του Φιλίππου μάλιστα η Μαρία αναφέρεται ως σύντροφος του Χριστού, ενώ στο κείμενο που βρέθηκε στον Γνωστικό Κώδικα του Βερολίνου και αναφέρεται ως Ευαγγέλιο της Μαρίας, υπάρχει η αναφορά ότι ο Σωτήρας την αγαπούσε περισσότερο από τις υπόλοιπες γυναίκες. Από πολλούς ερευνητές τέτοιες περιγραφές, θεωρείται ότι έχουν ένα ξεκάθαρα μεταφορικό νόημα, χωρίς κάποιο άλλο κρυμμένο νόημα. Ας θεωρήσουμε φυσικά ως δεδομένο, ότι τα απόκρυφα Ευαγγέλια αμφισβητούνται και από την Ορθόδοξη και από την Καθολική εκκλησία. Με αφορμή τα απόκρυφα Ευαγγέλια, πολλοί σύγχρονοι συγγραφείς, αναφέρθηκαν στη σχέση του Ιησού με τη Μαρία Μαγδαληνή (Νίκος Καζαντζάκης, Νίκος Κόκκινος, Ernest Hemingway, Robert von Ranke Graves, John Anthony Burgess Wilson).
Η Ορθόδοξη εκκλησία θεωρεί πως δεν υπάρχει καμία υποψία πως η Μαρία η Μαγδαληνή ήταν πόρνη, ερωμένη, σύντροφος ή σύζυγος του Ιησού. Ήταν μια απόστολος και προβεβλημένη μαθήτρια του Ιησού, με το έργο της οποίας ελάχιστοι ασχολήθηκαν. Αυτό που κοινά αποδέχονται οι πάντες, είναι πως η Μαρία αποτελεί μια προσωπικότητα μοιρασμένη στον Ορθόδοξο, τον Καθολικό Χριστιανισμό και τα απόκρυφα κείμενα γύρω από το βίο της. Εμείς δεν έχουμε παρά να σας αφήσουμε να εξάγετε τα δικά σας συμπεράσματα, πιστεύοντας σε προσωπικό επίπεδο, πως σίγουρα η Μαρία η Μαγδαληνή αποτέλεσε μια ηγετική γυναικεία φυσιογνωμία.
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
